“วัยทอง” เป็นคำเรียกผู้ที่ก้าวเข้าสู่ช่วงความเปลี่ยนแปลงของชีวิตจากวัยผู้ใหญ่ไปเป็นผู้สูงอายุ ซึ่งมักเป็นที่ทราบกันเป็นอย่างดีว่า คนในวัยนี้จะเกิดความเปลี่ยนแปลงของอารมณ์และร่างกาย ทำให้หงุดหงิดง่าย ไม่สบายเนื้อสบายตัว พาลทำให้คนรอบข้างต้องพลอยได้รับผลกระทบไปด้วย ซึ่งหากสมาชิกในบ้านของคุณกำลังย่างเข้าสู่ช่วงวัยดังกล่าว ก็เป็นเรื่องยากที่จะหลีกเลี่ยงได้ ดังนั้น การทำความเข้าใจ ให้กำลังใจและค้นหาวิธีที่จะสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างมีความสุขจึงเป็นเรื่องที่น่าสนใจ อีกทั้งผู้ที่อยู่ในวัยทองเองนั้นควรมีวิธีการปฏิบัติตัวและดูแลสุขภาพของตัวเองอย่างไร เพื่อให้ก้าวเข้าสู่วัยทองอย่างมีคุณภาพ เรามีคำตอบมาฝากกัน
เมื่อไหร่จึงเรียกว่าวัยทอง?
โดยทั่วไปแล้วหลายคนมักจะเข้าใจกันว่า วัยทองคือวัยหมดประจำเดือน ซึ่งในอันที่จริงแล้ววัยทองจะเริ่มขึ้นตั้งแต่ช่วงก่อนหมดประจำเดือน คือในช่วงระหว่างอายุ 45-50 ปี ซึ่งเกิดได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย โดยอาการที่สามารถสังเกตเห็นได้ชัดของคนที่เข้าสู่วัยทองในระยะแรกๆ คือ มีอาการหงุดหงิดง่าย นอนไม่หลับ ร้อนวูบวาบทั้งนี้เป็นผลมาจากฮอร์โมนเพศที่เริ่มเสื่อมถอย ทำให้สมองต้องทำงานหนักขึ้น บางคนอาจมีอาการขี้หลงขี้ลืม ทำให้ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง ซึ่งอาการต่างๆ เหล่านี้ส่วนใหญ่พอผ่านไปช่วงระยะเวลาหนึ่งอาการก็จะทุเลาไปเอง
นอกจากการเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์แล้ว ยังอาจพบการเปลี่ยนแปลงทางระบบต่างๆของร่างกายที่สามารถสังเกตได้ เช่น ในหญิงวัยทอง ช่วงอายุ 45-50 ปี ประจำเดือนจะมาเร็วขึ้น คือ ทุกๆ 3 สัปดาห์ จากเดิมที่เคยมาทุกเดือน จากนั้นเมื่อเข้าสู่ช่วงอายุ 50-55 ปี ประจำเดือนจะเริ่มห่าง ก่อนที่จะหายไปเมื่ออายุ 55 ปีขึ้นไป นอกจากนี้ระบบหัวใจและหลอดเลือดของผู้ที่เข้าสู่วัยทอง ยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคจากการมีระดับไขมันในเลือดสูง อีกทั้งยังอาจพบภาวะกระดูกบาง หรือกระดูกพรุน ในผู้ที่หมดประจำเดือนแล้ว 5 ปี ขึ้นไป ในทางกลับกันผู้ชายวัยทองนั้นจะได้รับผลกระทบน้อยกว่าผู้หญิง เนื่องจากร่างกายจะมีการสร้างฮอร์โมนเพศชายไปตลอดชีวิต แม้ว่าการสร้างอาจจะลดลงไปบ้างก็ตาม ทว่าก็จะส่งผลกระทบต่อระบบร่างกายและจิตใจไปทีละน้อยเช่นเดียวกัน
รับมือกับวัยทองอย่างมีคุณภาพ
เมื่อได้ทราบลักษณะอาการของผู้ที่ย่างเข้าสู่วัยทองในเบื้องต้นกันไปแล้ว ก็ถึงเวลาที่จะเรียนรู้ถึงวิธีการดูแลผู้ที่เข้าสู่วัยทองกันบ้าง โดยเริ่มจากทำความเข้าใจ และดูแลจิตใจของผู้ที่เข้าสู่วัยทอง เนื่องจากอาการทางด้านอารมณ์ของคนวัยทองที่มีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งเป็นผลมาจากระบบต่างๆ ในร่างกายเปลี่ยนแปลง ยิ่งถ้าหากคนรอบข้างไม่เข้าใจ ก็จะยิ่งทำให้ผู้ที่อยู่ในวัยทองมีอารมณ์แปรปรวนมากขึ้นไปอีก ซึ่งอาจทำให้พวกเขาซึมเศร้า และหลีกเลี่ยงการเข้าสังคม ในที่สุด
สำหรับทางด้านร่างกายนั้น ควรส่งเสริมสุขภาพเช่น พาพวกเขาไปรับคำปรึกษาจากแพทย์ เพื่อรับคำแนะนำ และทำให้เกิดความเข้าใจ ซึ่งไปจำเป็นว่าจะต้องเป็นการให้ยารักษาเสมอไป ซึ่งโดยมากแพทย์จะทำการตรวจโรคทั่วไป ตรวจภายในเพื่อเช็คมะเร็งปากมดลูก ตรวจเลือดเบาหวาน ไขมันในเส้นเลือด ตรวจระบบการทำงานของตับไต และหัวใจ เพื่อหาความผิดปกติ เพื่อดูแลรักษาอาการได้อย่างทันท่วงทีต่อไป
ในส่วนของผู้ที่อยู่ในวัยทองเองนั้น ควรเตรียมตัวและทำความเข้าใจในการรับมือกับวัยทอง เพื่อให้ตนเองสามารถก้าวเข้าสู่วัยทองได้อย่างมีคุณภาพ ซึ่งก็จะช่วยให้สามารถใช้ชีวิตร่วมกับสมาชิกในครอบครัวได้อย่างมีความสุขและอบอุ่น โดยมีขั้นตอนในการดูแลตนเองง่ายๆ ดังนี้
1.รับประทานอาหารที่มีประโยชน์โดยเฉพาะอาหารไขมันต่ำ เช่น หากต้องการรับประทานของหวาน ก็ควรเลือกเป็นไอศกรีมไขมันต่ำ ไอศกรีมที่มีส่วนผสมของผลไม้ ที่ช่วยเพิ่มความสดชื่นและมีประโยชน์กับร่างกาย อีกทั้งยังควรรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูง เพื่อป้องกันการสูญเสียเนื้อกระดูก หรือภาวะกระดูกพรุน อีกทั้งเพื่อให้ระบบขับถ่ายเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพก็ควรเลือกรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง อย่างเช่น ผักสด และผลไม้ร่วมด้วย
2.หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ป้องกันโรคกระดูกพรุน อีกทั้งยังช่วยให้ปอดและหัวใจแข็งแรง ป้องกันหัวใจขาดเลือดอีกด้วย
อันดับสุดท้ายพึงระลึกไว้เสมอว่า “เสียงหัวเราะ” คือยาที่วิเศษที่สุด ดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่กำลังย่างเข้าสู่วัยทองเอง รวมทั้งสมาชิกในครอบครัว ควรหมั่นสร้างอารมณ์ขันวันละนิด เพื่อสร้างความผ่อนคลาย ลดความเครียด เตรียมพร้อมสู่การก้าวเข้าสู่วัยทองอย่างมีคุณภาพ
เมื่อไหร่จึงเรียกว่าวัยทอง?
โดยทั่วไปแล้วหลายคนมักจะเข้าใจกันว่า วัยทองคือวัยหมดประจำเดือน ซึ่งในอันที่จริงแล้ววัยทองจะเริ่มขึ้นตั้งแต่ช่วงก่อนหมดประจำเดือน คือในช่วงระหว่างอายุ 45-50 ปี ซึ่งเกิดได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย โดยอาการที่สามารถสังเกตเห็นได้ชัดของคนที่เข้าสู่วัยทองในระยะแรกๆ คือ มีอาการหงุดหงิดง่าย นอนไม่หลับ ร้อนวูบวาบทั้งนี้เป็นผลมาจากฮอร์โมนเพศที่เริ่มเสื่อมถอย ทำให้สมองต้องทำงานหนักขึ้น บางคนอาจมีอาการขี้หลงขี้ลืม ทำให้ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง ซึ่งอาการต่างๆ เหล่านี้ส่วนใหญ่พอผ่านไปช่วงระยะเวลาหนึ่งอาการก็จะทุเลาไปเอง
นอกจากการเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์แล้ว ยังอาจพบการเปลี่ยนแปลงทางระบบต่างๆของร่างกายที่สามารถสังเกตได้ เช่น ในหญิงวัยทอง ช่วงอายุ 45-50 ปี ประจำเดือนจะมาเร็วขึ้น คือ ทุกๆ 3 สัปดาห์ จากเดิมที่เคยมาทุกเดือน จากนั้นเมื่อเข้าสู่ช่วงอายุ 50-55 ปี ประจำเดือนจะเริ่มห่าง ก่อนที่จะหายไปเมื่ออายุ 55 ปีขึ้นไป นอกจากนี้ระบบหัวใจและหลอดเลือดของผู้ที่เข้าสู่วัยทอง ยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคจากการมีระดับไขมันในเลือดสูง อีกทั้งยังอาจพบภาวะกระดูกบาง หรือกระดูกพรุน ในผู้ที่หมดประจำเดือนแล้ว 5 ปี ขึ้นไป ในทางกลับกันผู้ชายวัยทองนั้นจะได้รับผลกระทบน้อยกว่าผู้หญิง เนื่องจากร่างกายจะมีการสร้างฮอร์โมนเพศชายไปตลอดชีวิต แม้ว่าการสร้างอาจจะลดลงไปบ้างก็ตาม ทว่าก็จะส่งผลกระทบต่อระบบร่างกายและจิตใจไปทีละน้อยเช่นเดียวกัน
รับมือกับวัยทองอย่างมีคุณภาพ
เมื่อได้ทราบลักษณะอาการของผู้ที่ย่างเข้าสู่วัยทองในเบื้องต้นกันไปแล้ว ก็ถึงเวลาที่จะเรียนรู้ถึงวิธีการดูแลผู้ที่เข้าสู่วัยทองกันบ้าง โดยเริ่มจากทำความเข้าใจ และดูแลจิตใจของผู้ที่เข้าสู่วัยทอง เนื่องจากอาการทางด้านอารมณ์ของคนวัยทองที่มีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งเป็นผลมาจากระบบต่างๆ ในร่างกายเปลี่ยนแปลง ยิ่งถ้าหากคนรอบข้างไม่เข้าใจ ก็จะยิ่งทำให้ผู้ที่อยู่ในวัยทองมีอารมณ์แปรปรวนมากขึ้นไปอีก ซึ่งอาจทำให้พวกเขาซึมเศร้า และหลีกเลี่ยงการเข้าสังคม ในที่สุด
สำหรับทางด้านร่างกายนั้น ควรส่งเสริมสุขภาพเช่น พาพวกเขาไปรับคำปรึกษาจากแพทย์ เพื่อรับคำแนะนำ และทำให้เกิดความเข้าใจ ซึ่งไปจำเป็นว่าจะต้องเป็นการให้ยารักษาเสมอไป ซึ่งโดยมากแพทย์จะทำการตรวจโรคทั่วไป ตรวจภายในเพื่อเช็คมะเร็งปากมดลูก ตรวจเลือดเบาหวาน ไขมันในเส้นเลือด ตรวจระบบการทำงานของตับไต และหัวใจ เพื่อหาความผิดปกติ เพื่อดูแลรักษาอาการได้อย่างทันท่วงทีต่อไป
ในส่วนของผู้ที่อยู่ในวัยทองเองนั้น ควรเตรียมตัวและทำความเข้าใจในการรับมือกับวัยทอง เพื่อให้ตนเองสามารถก้าวเข้าสู่วัยทองได้อย่างมีคุณภาพ ซึ่งก็จะช่วยให้สามารถใช้ชีวิตร่วมกับสมาชิกในครอบครัวได้อย่างมีความสุขและอบอุ่น โดยมีขั้นตอนในการดูแลตนเองง่ายๆ ดังนี้
1.รับประทานอาหารที่มีประโยชน์โดยเฉพาะอาหารไขมันต่ำ เช่น หากต้องการรับประทานของหวาน ก็ควรเลือกเป็นไอศกรีมไขมันต่ำ ไอศกรีมที่มีส่วนผสมของผลไม้ ที่ช่วยเพิ่มความสดชื่นและมีประโยชน์กับร่างกาย อีกทั้งยังควรรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูง เพื่อป้องกันการสูญเสียเนื้อกระดูก หรือภาวะกระดูกพรุน อีกทั้งเพื่อให้ระบบขับถ่ายเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพก็ควรเลือกรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง อย่างเช่น ผักสด และผลไม้ร่วมด้วย
2.หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ป้องกันโรคกระดูกพรุน อีกทั้งยังช่วยให้ปอดและหัวใจแข็งแรง ป้องกันหัวใจขาดเลือดอีกด้วย
อันดับสุดท้ายพึงระลึกไว้เสมอว่า “เสียงหัวเราะ” คือยาที่วิเศษที่สุด ดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่กำลังย่างเข้าสู่วัยทองเอง รวมทั้งสมาชิกในครอบครัว ควรหมั่นสร้างอารมณ์ขันวันละนิด เพื่อสร้างความผ่อนคลาย ลดความเครียด เตรียมพร้อมสู่การก้าวเข้าสู่วัยทองอย่างมีคุณภาพ